
Aktualności
Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach
18 listopada obchodzimy Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach.
Ta coroczna inicjatywa jest odpowiedzią Europejskiego Centrum Zapobiegania i Kontroli Chorób (European Centre for Disease Prevention and Control) na narastające zagrożenie związane ze zjawiskiem oporności drobnoustrojów na antybiotyki. Ma na celu zwiększenie świadomości dotyczącej odpowiedzialnego stosowania antybiotyków, a także ryzyka, jakie niosą ze sobą te substancje.
O tym, co warto wiedzieć o antybiotykach opowiedziała prof. dr hab. Anna Malm, kierownik Katedry i Zakładu Mikrobiologii Farmaceutycznej na Uniwersytecie Medycznym w Lublinie.
Antybiotyki jednym z największych odkryć XX wieku
Antybiotyki są uznawane za jedno z największych odkryć XX wieku. Wprowadzenie ich do terapii na początku lat 40-tych stało się momentem przełomowym w leczeniu chorób zakaźnych.
Skuteczność antybiotyków nie jest dana raz na zawsze
Początkowo wydawało się, że dzięki wprowadzeniu do lecznictwa penicyliny G, a następnie innych antybiotyków, zniknie problem chorób zakaźnych (infekcyjnych). Szybko okazało się, że ponad połowa szczepów bakterii wywołujących zakażenie stało się odpornych na działanie tych substancji leczniczych.
Nadużywanie i nieodpowiedzialne stosowanie antybiotyków doprowadziło w ostatnich latach do ograniczenia ich skuteczności w leczeniu chorób wywoływanych przez bakterie.
Antybiotykoterapia to walka
Antybiotykoterapia jest ciągłą „walką” o przetrwanie pomiędzy bakteriami a człowiekiem, której celem jest „uruchomienie” przez drobnoustroje szeregu mechanizmów obronnych.
Zjawisko to prowadzące do selekcji szczepów niewrażliwych na antybiotyki nosi nazwę oporności nabytej. Dziś stanowi ono problem ogólnoświatowy z uwagi na rozprzestrzenianie się szczepów lekoopornych/wielolekoopornych, w tym szczepów niewrażliwych na wszystkie dostępne antybiotyki. Zakażenia spowodowane tymi drobnoustrojami, stanowią jedno z największych zagrożeń dla zdrowia człowieka w XXI wieku, a zarazem ogromne wyzwanie dla współczesnej medycyny zarówno w aspekcie diagnostycznym, jak i terapeutycznym.
Zagrożenia i wyzwania
Szczególnym zagrożeniem i wyzwaniem są szczepy pałeczek jelitowych wytwarzające karbapenemazy, tzw. szczepy CPE (carbapenemase-producing Enterobacterales). Szczepy te wykazują zazwyczaj wrażliwość tylko na dwa leki – kolistynę i fosfomycynę.
Szczepy CPE łatwo się rozprzestrzeniają, ponieważ posiadają wysoki potencjał epidemiczny. Dodatkowo geny kodujące karbapenemazy mogą łatwo rozprzestrzeniać się pomiędzy szczepami tego samego lub innego gatunku, ponieważ zlokalizowane są na plazmidach i transpozonach – elementach genetycznych, umożliwiających pokonywanie barier gatunkowych. Zjawisko to określa się jako horyzontalny transfer genów.
Pojawienie się szczepów CPE jest doskonałą ilustracją konsekwencji, które mogą się pojawić w wyniku nieprzestrzegania zasad racjonalnej antybiotykoterapii. To era postantybiotykowa i związany z nią brak opcji terapeutycznych w zakażeniach wywołanych przez wielolekooporne patogeny, mimo dostępności na rynku wielu antybiotyków.
Racjonalna antybiotykoterapia
Głównymi przyczynami narastającej lekooporności są nieracjonalne stosowanie i nadużywanie antybiotyków oraz nieprzestrzeganie zaleceń terapeutycznych w trakcie antybiotykoterapii.
Nie powinniśmy jednak zapominać, że antybiotyki są bardzo cennymi lekami. Nie tylko wspomagają układ odpornościowy w walce z patogenami, ale przede wszystkim są lekami ratującymi życie.
Dlatego też racjonalna antybiotykoterapia XXI wieku wymaga wielkiej wiedzy na temat monitorowania zjawiska lekooporności oraz interdyscyplinarnego podejścia do leczenia pacjenta w grupie ekspertów spośród klinicystów, mikrobiologów oraz farmakologów.
Zachowanie wartości terapeutycznej antybiotyków dla przyszłych pokoleń jest wyzwaniem nie tylko dla osób związanych zawodowo z opieką zdrowotną, ale również całego społeczeństwa.
Prof. dr hab. Anna Malm była gościem programu TVP 3 „Poranek między Wisłą i Bugiem”, w którym dzieliła się wiedzą na temat antybiotyków.
Początek materiału z udziałem Pani Profesor: ok. 01:17.
Biuro Promocji
Uczelnia
Kalendarz
Kwiecień 2021
Pon | Wto | Śro | Czw | Pią | Sob | Nie |
01 | 02 | 03 | 04 | |||
05 | 06 | 07 | 08 | 09 | 10 | 11 |
12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 |
19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 |
26 | 27 | 28 | 29 | 30 |