Uniwersytet Medyczny w Lublinie / Uczelnia / Struktura organizacyjna

Struktura organizacyjna

Katedra i Zakład Patomorfologii Klinicznej

Ulica: ul. Jaczewskiego 8b (Collegium Pathologicum)
Miejscowość: Lublin
Kod pocztowy: 20-090
E-mail: patomorfologia@umlub.pl
Telefon: +48 81448 6530
Fax: +48 81448 6531

Kierownik

Imię i nazwisko: prof. dr hab. n. med. Justyna Szumiło
Stanowisko: Profesor
E-mail: justyna.szumilo@umlub.pl
Telefon: +48 81448 6532
Nr pokoju: 2.93

O nas
Informacje
Pracownicy
Multimedia

Informacje ogólne

Zakład Anatomii Patologicznej powstał w 1945 roku wraz z powołaniem Wydziału Lekarskiego, początkowo w ramach UMCS, a następnie Akademii Medycznej w Lublinie. We wczesnych latach powojennych Zakład mieścił się w oficynie Szpitala Fundacyjnego S.S. Szarytek przy ul. Staszica 16 (obecnie SPSK1), a od 1967 roku w budynku Collegium Pathologicum przy ul. Jaczewskiego 8. Organizatorem i pierwszym kierownikiem Zakładu był prof. dr n. med. Stanisław Mahrburg, wcześniejszy kierownik Katedry i Zakładu Anatomii Patologicznej Uniwersytetu im. Stefana Batorego w Wilnie. Pod jego kierunkiem przeprowadzono jeden przewód habilitacyjny i siedem doktorskich, a 16 lekarzy uzyskało specjalizację. Prof. Mahrburg był autorem podręcznika „Anatomia patologiczna nagłej śmierci” (1949, 1953) oraz monografii: „Nowe metody techniki muzealnej preparatów anatomopatologicznych” (1952) i „Osiągnięcia i kierunki rozwoju anatomii patologicznej w Polsce” (1952). W latach 1948-1950 prof. Mahrburg pełnił funkcję Dziekana Wydziału Lekarskiego, a w latach 1956-1959 Prorektora ds. Nauki Akademii Medycznej w Lublinie. W 1963 roku kierownictwo Katedry objął prof. dr hab. n. med. Marian Rożynek. W 1966 roku powstała w strukturze Katedry Pracownia Genetyki Człowieka, przekształcona w 1973 roku w Samodzielną Pracownię Genetyki Człowieka. W latach siedemdziesiątych XX w. została także zorganizowana pracownia mikroskopii elektronowej transmisyjnej, a w 1979 roku pracownia cytologiczna. W 1973 roku Katedra była organizatorem VI Zjazdu Naukowego Polskiego Towarzystwa Anatomopatologów. Prof. Rożynek był opiekunem trzech rozpraw habilitacyjnych i promotorem jedenastu przewodów doktorskich. Był także autorem monografii „Rozpoznania kliniczne w świetle badań pośmiertnych” (1974) i „Vademecum pathomorphologicum” (1980) oraz współautorem podręczników: „Podstawy patomorfologii” (red. J. Groniowski i S. Kruś, 1984) i „Wirusologia kliniczna” (red. L. Jabłoński, 1972). W latach 1980-1984 funkcję kierownika Katedry pełnił prof. dr hab. n. med. Janusz Szyszko. Był on promotorem dwóch prac doktorskich. Następnie, w latach 1984-2001, kierownikiem był prof. dr hab. n. med. Daniel Chibowski. Zorganizowano wówczas pracownie immunohistochemiczną i immunofluorescencyjną. Wprowadzono komputerową analizę morfometryczną obrazów mikroskopowych oraz stworzono bazę danych do gromadzenia i przetwarzania rozpoznań histopatologicznych na potrzeby działalności usługowej i naukowej. Prof. Chibowski był współautorem „Podstaw patomorfologii”, „Vademecum pathomorphologicum”, „Stanów przebiegających z powiększeniem węzłów chłonnych” (red. J. Kowalczyk, 2001) oraz „Przewodnika encyklopedycznego dla pielęgniarek” (1996). Był promotorem dwóch przewodów habilitacyjnych i 11 rozpraw doktorskich, wyszkolił 9 specjalistów. W latach 1975-1981 pełnił funkcję Dziekana Wydziału Pielęgniarskiego, a w latach 1981-1984 Prorektora ds. Studenckich AM w Lublinie. W latach 2001-2010 kierownikiem Katedry była prof. dr hab. n med. Elżbieta Korobowicz. Dzięki staraniom pani Profesor w 2001 roku zmieniono nazwę jednostki na Katedrę i Zakład Patomorfologii Klinicznej. Powstała pracownia ultrasonograficzna i biopsji cienkoigłowej oraz pracownia biologii molekularnej, przekształcona w 2010 roku w Samodzielną Pracownię Biologii Medycznej. Wprowadzono do diagnostyki metodę fluorescencyjnej hybrydyzacji in situ (FISH). Przeprowadzono modernizację Katedry oraz zakupiono nowoczesny sprzęt, w tym nowy mikroskop elektronowy transmisyjny. W 2003 roku zorganizowano XXV Sympozjum Sekcji Cytologii Klinicznej. Prof. Korobowicz była opiekunem trzech rozpraw habilitacyjnych i promotorem siedmiu przewodów doktorskich, a także współautorem „Encyklopedii dla pielęgniarek i położnych T. I-III” (red. nauk. T. Widomska-Czekajska i J. Górajek-Jóźwik, 2010) i redaktorem wydania polskiego podręcznika „Patologia” (A. Stevens, A. J. Lowe, 2004). W latach 2006-2008 była Prodziekanem II Wydziału Lekarskiego z Oddziałem Anglojęzycznym Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Od 2010 roku kierownikiem Katedry i Zakładu Patomorfologii Klinicznej jest prof. dr hab. n. med. Justyna Szumiło. Jest ona autorem koncepcji przebudowy i modernizacji Katedry. Prof. Szumiło jest promotorem czterech rozpraw doktorskich. Z Katedrą jest również zawodowo związany prof. dr hab. n. med. Franciszek Woźniak, który mimo przejścia na emeryturę nadal aktywnie uczestniczy w działalności usługowej jednostki. Obok samodzielnych pracowników nauki, duże zasługi dla rozwoju Katedry i Zakładu Patomorfologii Klinicznej położyli także Koledzy, którzy już z nami nie pracują, m.in. dr n. med. Jerzy Sawa, dr n. med. Danuta Skomra, dr n. med. Ewaryst Buczyński, dr n. med. Maria Łopuszyńska, dr n. przyr. Janina Tryksza, dr n. med. Urszula Radwańska-Konarzewska, dr n. med. Zofia Siezieniewska-Skowrońska i dr n. med. Jadwiga Sierocińska-Sawa.

Zakres działalności Katedry i Zakładu Patomorfologii Klinicznej
Katedra i Zakład Patomorfologii Klinicznej jest wiodącym ośrodkiem szkoleniowym, diagnostycznym i naukowym w zakresie patologii w Polsce środkowo-wschodniej. Prowadzi zajęcia dydaktyczne ze studentami większości wydziałów Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, w tym ze studentami anglojęzycznymi, a także szkolenia podyplomowego dla specjalizujących się w patomorfologii i innych dziedzinach medycyny. Dzięki doświadczonemu i zaangażowanemu personelowi lekarskiemu, i technicznemu oraz nowoczesnemu sprzętowi, Katedra zapewnia kompleksową diagnostykę histo- i cytologiczną szpitalom uniwersyteckim oraz wielu zakładom opieki zdrowotnej w regionie, z wykorzystaniem m.in. technik immunohistochemicznych, FISH, immunofluorescencyjnych i mikroskopii elektronowej. Badania naukowe prowadzone w Katedrze koncentrują się na biologii nowotworów, zwłaszcza układu trawiennego, oddechowego i moczowego, jak również toksykologii doświadczalnej.

Nagrody i wyróżnienia pracowników Katedry i Zakładu Patomorfologii Klinicznej

Nagroda Zespołowa Naukowa Ministra Zdrowia za cykl 11 publikacji poświęconych prenatalnej toksyczności inhibitorów cyklooksygenazy oraz optymalizacji leczenia zatruć metanolem (2006 rok) – prof. dr hab. Justyna Szumiło.
Nagroda Zespołowa Naukowa Ministra Zdrowia za cykl 9 publikacji poświęconych ocenie ryzyka wrodzonych wad serca, szkieletu i ściany jamy brzusznej w doświadczalnym modelu teratogenezy (2010 rok) – prof. dr hab. Justyna Szumiło.
Nagroda w konkursie The future of suture organizowanym przez firmę Braun Sharing Expertise (2008 rok) – prof. dr hab. Justyna Szumiło.
Nagroda w konkursie Cudze chwalicie swego nie znacie – promocja osiągnięć nauki polskiej realizowana w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Unii Europejskiej przez OIC Poland (2010 rok) – prof. dr hab. Justyna Szumiło.
Wyróżnienie w kategorii prezentacji multimedialnych na VI Lubelskim Festiwalu Nauki (2009 rok) – lek. med. Agnieszka Fronczek, dr n. med. Justyna Śliwińska, dr n. med. Katarzyna Wilkołaska.
Stypendium w ramach projektu Stypendia naukowe dla doktorantów II – projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (2012 rok) – lek. med. Agnieszka Fronczek.
I Nagroda Polskiego Towarzystwa Lekarskiego za prace „Porównawcza ocena biopsji metodą Danielsa oraz badania drobnowidowego limfy z przewodu piersiowego w rozpoznawaniu chorób nowotworowych jamy brzusznej” – prof. dr hab. n. med. Elżbieta Korobowicz.
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2002) – prof. dr hab. n. med. Elżbieta Korobowicz.
Medal Komisji Edukacji Narodowej – prof. dr hab. n. med. Elżbieta Korobowicz.

Działalność dydaktyczna

W Katedrze i Zakładzie Patomorfologii Klinicznej prowadzone jest szkolenie przeddyplomowe:

Z zakresu patomorfologii dla studentów polskich III i IV roku Wydziału Lekarskiego oraz III roku Oddziału Stomatologii.
Z zakresu patologii jamy ustnej dla studentów polskich III roku Oddziału Stomatologii.
Z zakresu cytologii klinicznej dla studentów polskich III roku kierunku Analityki Medycznej Wydziału Farmaceutycznego.
Z zakresu patomorfologii dla studentów anglojęzycznych kierunku lekarskiego II i IV roku programu amerykańskiego, III i IV roku programu europejskiego oraz kierunku lekarsko-dentystycznego III roku programu tajwańskiego.
Z zakresu patologii jamy ustnej dla studentów anglojęzycznych kierunku lekarsko-dentystycznego III roku programu tajwańskiego.

W Katedrze odbywa się także szkolenie podyplomowe lekarzy specjalizujących się w patologii, a także lekarzy specjalizujących się w innych dziedzinach medycyny, m.in. w ginekologii i internie. Pracownicy Katedry są wykładowcami na kursach specjalizacyjnych np. dla chirurgów, lekarzy rodzinnych i diagnostów laboratoryjnych, organizowanych przez inne jednostki Uczelni. Katedra współpracuje także z innymi uczelniami wyższymi i lubelskimi szkołami średnimi w zakresie upowszechniania podstawowych zagadnień medycznych, szczególnie dotyczących patologii („Dni otwarte”, spotkania).

Pracownicy Katedry uczestniczyli w tłumaczeniu na język polski podręcznika „Patologia” (aut. A. Stevens, J. Lowe; przekład wydania II, 2004) pod redakcją prof. E. Korobowicz. Od 2006 roku dostępny jest na stronie internetowej (www.patomorfologia.lublin.pl) atlas preparatów histopatologicznych dla studentów opracowany przez prof. dr hab. Justyna Szumiło.

Działalność naukowa

Do najważniejszych kierunków badań podejmowanych przez pracowników Katedry i Zakładu Patomorfologii Klinicznej należą:

Ocena ekspresji wybranych markerów rokowniczych i predykcyjnych w nowotworach złośliwych:
1. układu trawiennego (przede wszystkim w rakach przełyku, połączenia przełykowo-żołądkowego, żołądka i jelita grubego),
2. w rakach płuc i krtani,
3. w rakach gruczołu krokowego i pęcherza moczowego,
4. w nowotworach układu płciowego żeńskiego (zwłaszcza w rakach szyjki i trzonu macicy),
5. w nowotworach układu chłonnego i krwiotwórczego.

Badania realizowane są na materiale operacyjnym i biopsyjnym Katedry i Zakładu Patomorfologii Klinicznej, m.in. za pomocą metod immunohistochemicznych, we współpracy z innymi jednostkami uczelni, takimi jak:

II Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej Gastroenterologicznej i Nowotworów Układu Pokarmowego,
Katedra i Klinika Chirurgii Klatki Piersiowej,
Katedra i Klinika Pneumonologii, Onkologii i Alergologii,
Katedra i Klinika Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej,
II Katedra i Klinika Ginekologii,
Katedra i Klinika Urologii i Onkologii Urologicznej,
Katedra i Klinika Hematoonkologii i Transplantacji Szpiku,
III Katedra i Klinika Ginekologii,
I Katedra i Klinika Ginekologii Onkologicznej i Ginekologii,
Klinika Chirurgii Onkologicznej.

Istotne miejsce w działalności naukowej Katedry i Zakładu Patomorfologii Klinicznej zajmują badania na materiale autopsyjnym, zwłaszcza poświęcone wadom wrodzonym oraz badania doświadczalne na zwierzętach, m.in. na temat nowotworów indukowanych za pomocą karcynogenów chemicznych i ich chemoprewencji, doświadczalnego ostrego i przewlekłego zapalenia trzustki, doświadczalnego kłębuszkowego zapalenia nerek czy oceny morfologicznej toksyczności leków, realizowane między innymi we współpracy z:
1. Katedrą i Zakładem Anatomii Prawidłowej Człowieka,
2. Katedrą i Zakładem Patofizjologii,
3. Katedrą i Kliniką Gastroenterologii.
Przy Katedrze i Zakładzie Patomorfologii Klinicznej działa Studenckie Koło Naukowe, którego członkowie zajmują się takimi problemami jak częstość występowania nowotworów nerek, jajników i tkanek miękkich czy ocena cytologiczna zmian przednowotworowych i nowotworów. Prace uczestników Koła są często wyróżniane na studenckich sympozjach naukowych.
Projekty badawcze pracowników Katedry i Zakładu realizowane ze środków centralnych:
1. wpływ resweratrolu i kwasu protokatechowego na nowotwory płaskonabłonkowe przełyku u szczura indukowane przez N-nitrozometylobezyloaminę (NMBA); KBN nr 2 P05A 136 29 (2005 rok) – prof. dr hab. Justyna Szumiło – kierownik, główny wykonawca,
2. ocena morfologiczna serca oraz wybranych wykładników biochemicznych i molekularnych po wielokrotnym podaniu doksorubicyny u szczurów przyjmujących L-tetrajodotyroninę; KBN (2006 rok) – dr hab. Jarosław Dudka – kierownik, główny wykonawca.

Ponadto pracownicy Katedry uczestniczyli jako wykonawcy w kilkunastu innych grantach naukowych.

Działalność usługowa

W Katedrze i Zakładzie Patomorfologii Klinicznej funkcjonują nowoczesne pracownie diagnostyczne świadczące szeroki zakres badań usługowych dla jednostek organizacyjnych UM w Lublinie oraz licznych zakładów opieki zdrowotnej z południowo-wschodniej Polski:

Pracownia histopatologiczna, w której wykonywany jest pełny profil rutynowych badań cyto- i histopatogicznych. Pracownia posiada akredytację Polskiego Towarzystwa Patologów na wykonywanie badań histopatologicznych i akceptację Nadzoru Krajowego ds. Patomorfologii na wykonywanie badań cytologii ginekologicznej. W pracowni wykonywane są badania dla około 40 tys. pacjentów rocznie. Pracę ośmiu specjalistów patomorfologów, w tym czterech samodzielnych pracowników naukowych, wspomaga czterech lekarzy w trakcie specjalizacji z patomorfologii oraz doświadczony zespół cytotechników i personelu laboratoryjnego.
Pracownia immuhistochemii, dysponująca ponad stu przeciwciałami, stanowi niezbędne uzupełnienie badań diagnostycznych. W pracowni wykonuje się także badania metodą FISH pozwalające na ocenę amplifikacji genu HER-2. Każdego roku w Pracownia przeprowadza około 7000 badań.
Pracownia immunofluorescencji wykonuje badania niezbędne w diagnostyce chorób autoimmunizacyjnych. Metodą immunofluorescencji pośredniej oznaczanych jest ponad 20 różnych przeciwciał. Uzupełnieniem diagnostyki, m.in. kłębuszkowych zapaleń nerek i chorób pęcherzowych skóry, są badania wykonywane metodą immunofluorescencji bezpośredniej. Metodą immunoezymatyczną oznaczane są przeciwciała klasy IgG przeciwko 14 antygenom.
Pracownia mikroskopii elektronowej wyposażona w nowoczesny sprzęt zakupiony m.in. w ramach Programu Operacyjnego Rozwoju Polski Wschodniej 2007-20013, finansowanego ze środków UE, gdzie wykonuje się rocznie około 20 badań bioptatów nerek.
Pracownia biopsji cienkoigłowej, w której pod kontrolą USG pobierany jest materiał do badań cytologicznych niezbędnych w szybkiej diagnostyce chorób m.in. gruczołu piersiowego, tarczycy, ślinianek i węzłów chłonnych. W pracowni wykonuje się około 1000 badań rocznie.
Pracownia sekcyjna, w której wykonywanych jest rocznie około 100 badań sekcyjnych anatomopatologicznych dla większości szpitali województwa lubelskiego.

Baza publikacji

Szumiło J, Chibowski D, Dąbrowski A: Assessment of the predictive value of clinical and histopathological factors as well as the immunoexpression of p53 and bcl-2 proteins in response to preoperative chemotherapy for esophageal squamous cell carcinoma. Dis Esophagus 2000, 13, 191-198.
Szewczuk W, Skomra D, Cybulski M, Prządka-Rabaniuk D, Filip A, Jóźwik M, Olcha P, Roessner A, Semczuk A: Llelic loss at TP53 in metastatic human endometrial carcinomas. Clin. Exp. Metastasis 2009, 26, 789-796.
Krczmarek-Borowska B, Filip A, Wojcierowski J, Smoleń A, Korobowicz E, Pielecka-Korszen I, Zdunek M: Estimation of prognostic value of Bcl-x(L) gene expression in non-small cell lung cancer. Lung Cancer 2006, 51, 61-69.
Burdan F, Szumiło J, Klepacz R: Maternal toxicity of nonsteroidal anti-inflammatory drugs as an important factor affecting prenatal development. Reprod. Toxicol. 2009, 28, 239-244.
Bogusiewicz M, Semczuk A, Gogacz M, Skomra D, Jakowcki J, Rechberger T: Lack of correlation between leptin receptor expression and PI3-K/Akt signaling pathway proteins immunostaining in endometrioid-type endometrial carcinomas. Cancer Lett. 2006, 238, 61-68.
Burdan F, Pliszczyńska-Steuden M, Różyło-Kalinowska I, Chałas A, Różyło K, Starosławska A, Klepacz R, Szumiło J: Developmental outcome after exposure to cyclooxygenase inhibitors during pregnancy and lactation. Reprod. Toxicol. 2011, 32, 407-417.
Mądro A, Korolczuk A, Czechowska G, Celiński K, Słomka M, Prozorow-Król B, Korobowicz E: RAS inhibitors decrease apoptosis of acinar cells and increase elimination of pancreatic stellate cells after in the course of experimental chronic pancreatitis induced by dibutyltin dichloride. [J. Physiol. Pharmacol. 2008, 59, 239-249.
Burdan F, Szumiło J, Marzec B, Klepacz R, Dudka J: Skeletal developmental effects of selective and nonselective cyclooxygenase-2 inhibitors administered through organogenesis and fetogenesis in Wistar CRL:(WI)WUBR rats. Toxicology 2005, 216, 204-223;
Kwaśniewska A, Postawski K, Goździcka-Józefiak A, Kwaśniewski W, Grywalska E, Zdunek M, Korobowicz E: Estrogen and progesterone receptor expression in HPV-positive and HPV-negative cervical carcinomas. Oncol. Rep. 2011, 26, 153-160.
Beń-Skowronek I, Sierocińska-Sawa J, Szewczyk L, Korobowicz E: Interaction of lymphocytes and thyrocytes in Graves' disease and nonautoimmune thyroid diseases in immunohistochemical and ultrastructural investigations. Horm. Res. 2009, 71, 350-358.
Celiński K, Mądro A, Prozorow-Król B, Korolczuk A, Cichoż-Lach H, Słomka M, Korobowicz E: Rosiglitazone, a peroxisome proliferator-activated receptor gamma (PPAR-?)-specific agonist, as a modulator in experimental acute pancreatitis. Med. Sci. Monit. 2009, BR21-BR29.
Szumiło J: Effect of N-nitrosomethylbenzylamine on nasal mucosa in rats. Exp. Toxicol. Pathol. 2007, 58, 291-297.
Burdan F, Szumiło J, Dudka J, Korobowicz A, Klepacz R: Congenital ventricular septal defects and prenatal exposure to cyclooxygenase inhibitors. Braz. J. Med. Biol. Res. 2006, 39, 925-934.
Szumiło J, Fronczek A, Lewkowicz D, Osemlak P: Multiple glomangiomas involving the glans penis in pediatric patient. J. Low. Genit. Tract. Dis. 201, 15, 250-253.